راهنمای دریافت گواهینامه خلبانی پهپاد

همان‌طور که هنگام خرید یک وسیله‌ی نقلیه مثل موتور یا ماشین، استفاده از آن نیاز به گواهینامه رانندگی دارد، در بحث پرنده‌های بدون سرنشین که یک وسیله‌ی نقلیه هوایی هستند، طبیعتا باید گواهینامه خلبانی و گواهینامه لازم برای استفاده از آن پرنده موجود باشد.

گواهینامه خلبانی پهپاد از ابتدا تاکنون

قبل از سال 94 و 95، موضوعات مربوط به پهپادها و پروازهای هوایی ساختاردهی نشده بود و کسی که با پهپاد آشنایی داشت کار پرواز را انجام می‌داد. اما از سال 94 و 95 به بعد کارگروهی زیر نظر اتحادیه هوافضا ایجاد شد، که متولی آن آقای دکتر سعیدی بودند. برای ساماندهی این موضوع، در سراسر کشور مراکزی برای آشنایی با مقرات هوایی و آموزش کشور تعیین شد.

علاوه بر این، بحث پلاک پهپادها هم در این مراکز انجام می‌گرفت. با توجه به اینکه این فضاها نیمه خصوصی بودند، شورای عالی امنیت کشور یک مرکز و سازمان دولتی برای ساماندهی به بحث پهپادها را معرفی کرد. یعنی از سال 97 به بعد متولی سازماندهی و ساماندهی به موضوع پهپادها و پرنده‌های غیرنظامی، کمیته فوق سبک سازمان هواپیمایی کشور اعلام شد.

این سازمان تصمیم گرفت در حوزه‌ی پهپاد، ابتدا مراکزی را برای فعالیت‌های مختلف مشخص کند که شامل مراکز عملیاتی یعنی شرکت‌هایی که در حوزه‌ی تصویربرداری هوایی و یا سمپاشی، حمل بار و … فعالیت می‌کنند، مراکز آموزشی و مراکزی برای ساخت و تولید را مشخص کند. شرکت‌های مختلف می‌توانند طی یک پروسه‌ی این گواهینامه‌ها را اخذ کنند.

در صورتی که گواهینامه‌های قدیمی داشته باشید که توسط کارگروه پرنده‌های بدون سرنشین اتحادیه هوافضا ارائه شده است و دوره‌های مربوط به این سازمان را گذرانده‌اید، امروزه این گواهینامه‌ها اعتباری ندارند. امروزه دوره‌های خلبانی پهپاد در مراکزی برگزار می‌شود که زیرنظر سازمان هواپیمایی کشور هستند و گواهی‌نامه‌ مهارت پروازی پهپاد این دوره‌ها مربوط به مرکز آموزشی سازمان هواپیمایی کشوری است و توسط این سازمان ارائه می‌شود.

در حال حاضر تعداد این مراکز در کل کشور کم است، ولی به مرور به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. بنابراین طبق شیوه‌نامه CAD9060 سازمان هواپیمایی کشوری، برای اینکه کسی بتواند به صورت قانونی و حرفه‌ای با یک پهپاد فعالیت کند، باید دوره خلبانی پهپاد را در یکی از مراکز معتبر بگذرانند و موفق به اخذ گواهینامه هلی‌شات یا همان گواهینامه خلبانی پهپاد شود.

گواهینامه خلبانی پهپاد چیست؟

دوره‌ آشنایی با مقررات هوایی و مسائل مربوط به پهپادها، یک دوره چهار روزه است که در آن مسائلی درخصوص مقررات هوایی، چارت‌های هوایی، تعمیر و نگهداری پهپادها و آشنایی با انواع پهپادها و همچنین بحث عملی یعنی پرواز عملی در این دوره آموزش داده می‌شود.

در این دوره‌ها تمامی مسائل عمومی مربوط به استفاده از مولتی روتورها یا همان پهپادها آموزش داده می‌شود. در پایان نیز یک آزمون تئوری و یک آزمون عملی از داوطلبان گرفته می‌شود و در صورت قبولی گواهی‌نامه خلبانی اعطا می‌گردد.

این دوره‌ها حتما باید در مراکز مجاز آموزش پهپاد که زیر نظر سازمان هواپیمایی است، برگزار گردد.

چه نیازی به گواهینامه خلبانی پهپاد است؟

برای داشتن مجوز پرواز، فرد خلبان باید مجوز خلبانی پهپاد را داشته باشد. برای مثال، شرکتی یک پهپاد پلاک شده دارد یعنی پهپاد به نام مالک آن شرکت پلاک شده است ولی شما گواهی‌نامه خلبانی دارید و می‌توانید با استفاده از پرنده این شرکت عملیات پرواز را انجام دهید. برای انجام عملیات پرواز، شما درخواست مجوز را به فرمانداری ارائه می‌دهید. همزمان یک سری مدارک از شما درخواست می‌شود که شامل:

1. مستندات پلاک پهپاد
2. مشخصات خلبان
3. گواهینامه خلبانی فرد خلبان

در هنگام ارائه مدارک می‌توان دو نفر خلبان که گواهینامه خلبانی پهپاد دارند، را معرفی کرد.

دوره های تخصصی الزامی

علاوه بر بحث گواهینامه خلبانی پهپاد، یک سری دوره‌های تخصصی دیگر هم وجود دارد که سیلابس آن‌ها توسط سازمان هواپیمایی کشوری مشخص شده است. در صورت تمایل به فعالیت در هرکدام از فیلدهای ارائه شده در این سازمان، باید دوره‌های تخصصی مربوط به آن‌ها گذرانده شود. این دوره‌ها عبارتند از:

1. دوره تصویربرداری هوایی: برای افرادی که با هلی‌شات کار می‌کنند و برای مراسم و ایونت ها و … تصویربرداری هوایی انجام می‌دهند.
2. دوره‌ی نقشه برداری با پهپاد: برای کسانی که قصد دارند نقشه‌برداری هوایی انجام دهند.
3. دوره‌ی سم‌پاشی با پهپاد: کسانی که قصد دارند با پهپاد کار سمپاشی را انجام دهند بعد از گذراندن دوره خلبانی باید دوره تخصصی مربوط به این فیلد را بگذرانند.
4. دوره‌ی پرواز با پرنده‌های بال ثابت
5. دوره‌ی حمل بار

مراحل اخذ گواهینامه خلبانی پهپاد

1) ثبت نام دوره عمومی خلبانی پهپاد در یکی از مراکز مورد تایید سازمان هواپیمایی کشور

لیست شرکت‌های آموزش پهپادی مجاز از طرف سازمان هواپیمایی کشوری که اخذ گواهینامه پهپاد توسط آنها مجاز است، در وب‌سایت سازمان هواپیمایی کشوری به آدرس caa.gov.ir موجود است.

شرایطی که متقاضیان گواهینامه پهپاد برای شرکت در دوره باید داشته باشند، عبارتند از:

• تشکیل پرونده و ارائه فرم‌های ثبت نام
• تحویل مدارک هویتی شامل شناسنامه و کارت ملی، عکس پروسنلی و مدرک تحصیلی
• داشتن حداقل 18 سال و حداکثر 60 سال سنارائه گواهی عدم سوپیشینه
• همراه داشتن پهپاد شخصی

2) شرکت در دوره عمومی خلبانی پهپاد با سرفصل های زیر:

• قوانین و مقررات
• اصطلاحات هوانوردی و پهپادی
• ساختار شناسی پهپادها
• الزامات نگهداری
• هواشناسی
• سیستم‌های ارتباطی
• الزامات ایمنی پرواز
• مدیریت شرایط اضطراری
• اصول عملکرد سیستم‌ها و زیرسیستم‌های پهپادی
• محدودیت‌های عملیاتی
• تعمیر و نگهداری
• سیستم‌های کمک ناوبری
• آیرودینامیک و مکانیک پرواز
• نرم‌افزارهای کنترل پرواز
• پروسه‌های عملیاتی
• مانورهای پروازی پایه
• مانورهای کنترلی
• تیک‌آف و لندینگ صحیح

3) در انتهای دوره دو آزمون به صورت تئوری و عملی برگزار می‌شود. پس از پایان دوره تئوری، آزمون تئوری به صورت سیستمی و حضوری برگزار می‌گردد. آزمون مهارت عملی نیز، آزمون پایه‌ای پرواز است که توسط مربی، بعد از گذراندن همه مهارت‌های عملی پرواز در فرودگاه و به منظور ارزیابی متقاضی انجام می‌شود.

4) در صورت قبولی در این آزمون‌ها، اطلاعات شخص، برای صدور گواهینامه پهپاد به سازمان هواپیمایی کشوری ارسال می‌شود.