بررسی کامل نرم افزار گلوبال مپر (Global Mapper)

شرکت Blue Marble Geographic و نرم افزار Global Mapper®

در مقاله پیش رو قصد دارم به بررسی یکی از قدرتمندترین نرم افزارها در زمینه GIS بپردازم. مطمعنا اسم نرم افزار Global Mapper را شنیدین، ولی میدونم که بسیاری از دوستان آشنایی زیادی با این نرم افزار ندارند و از توانایی های اون با خبر نیستند.

پس تصمیم گرفتم مقاله پیش رو، را که اطلاعات تقریبا کاملی از نرم افزار گلوبال مپر در اختیار شما قرار میدهد، تهیه کنم. و امیدوارم در انتهای این مقاله به هدفم، که آشنایی با این نرم افزار و امکاناتی که در اختیار شما قرار می دهد است، برسم.

یادگیری این نرم افزار جذاب، قوی، سریع و کاربردی را به همه مهندسان عزیز که در زمینه علوم زمین فعالیت می کنند پیشنهاد می کنم. و اگر هنوز تمایلی به یادگیری نرم افزار گلوبال مپر (Global Mapper) ندارید حتما این مقاله را مطالعه کنید.

گلوبال مپر (Global Mapper®)، نرم افزاری بر پایه GIS با مجموعه ای جامع از ابزارهای پردازش و تجزیه و تحلیل داده هاست. و همچنین ماژولGlobal Mapper Lidar Module®، که بر روی نرم افزار Global Mapper نصب می شود، دارای مجموعه ای از ابزارهای قدرتمند برای ویرایش و پردازش ابرهای نقطه ای لیدار و فتوگرامتری از تصاویر گرفته شده توسط هواپیماهای بدون سرنشین می باشد.

نرم افزار گلوبال مپر توسط شرکت Blue Marble Geographic® طراحی و تولید شده است، شرکت Blue Marble  در زمینه GIS و علوم ژئودتیک فعالیت می کند و محصولات پیشرفته و در عین حال قابل دسترسی را برای متخصصان تازه کار و مجرب علوم زمین طراحی کرده است.

تمام GIS در یک نرم افزار

Global Mapper® نرم افزاری پیشرفته برای متخصصان علوم زمین با مجموعه ای وسیع از ابزارهای پردازش داده ها، با دسترسی به تقریبا تمام فرمتهای موجود در زمینه علوم زمین می باشد.

رابط کاربری بصری و طراحی منطقی Global Mapper کاربر را در هر چه سریعتر فراگیری این نرم افزار کمک می کند و اطمینان حاصل می کند که کاربران در مدت زمان کوتاهی به روز خواهند شد.

Global Mapper® که برای حرفه ای های GIS و علاقه مندان به نقشه طراحی شده است، تمام قابلیت های مورد نیاز در یک نرم افزار GIS را دارا می باشد.

به گونه ای که اگر با نرم افزار ArcGIS آن را مقایسه کنیم می توانید مشاهده کنید که این نرم افزار با هزینه ای کمتر و امکاناتی به مراتب بیشتر در اختیار کاربران قرار داده شده است. این مقایسه را می توانید در جدول زیر مشاهده نمایید:

همانطور که ملاحظه می کنید بیشتر ماژولهای نرم افزار ArcGIS نیازمند افزونه ها و یا لایسنس هستند و قیمت این نرم افزار با در نظر گرفتن تمام این موارد بسیار بالاست، در صورتی که قیمت نرم افزار گلوبال مپر بسیار پایین تر از ArcGIS است.

پس انتخاب نرم افزاری با این امکانات قدرتمند و قیمتی بسیار پایین تر، بسیار اقتصادی تر است. با توجه به تجربه ای که از استفاده این دو نرم افزار  دارم می توانم به راحتی بگویم که در بسیاری موارد این نرم افزار نسبت به ArcGIS بهتر عمل می کند و علاوه بر اینکه سریعتر عملیات پردازش را انجام می دهد، در برخی موارد خروجی های بهتری را هم در اختیار کاربر قرار می دهد.

در ادامه قصد داریم با این قابلیتها و توانایی ها آشنا شویم و مقایسه را به عهده شما مهندسان عزیز بسپاریم.

قابلیتهای نرم افزار گلوبال مپر (Global Mapper)

1- انتقال داده ها (Importing/Exporting)

یکی از ویژگی های منحصر به فرد و تعیین کننده نرم افزار گلوبال مپر پشتیبانی گسترده از فرمتهای مختلف داده هاست.

گلوبال مپر با دسترسی مستقیم به 300 نوع داده تصویری، برداری، ارتفاعی و تقریبا همه نوع داده های جغرافیایی بدون نیاز به اضافه کردن Add-On های مختلف، امکان جابجایی یا همان ورود و خروج داد ه ها را برای کاربر فراهم می کند.

2- دسترسی به داده های آنلاین  (Access to Online Data)

دسترسی به داده های آنلاین در نرم افزار گلوبال مپر یکی دیگر از خدماتی است که در اختیار کاربران قرار داده شده است.

این امکان شامل دسترسی مستقیم به بسیاری از داده ها از جمله تصاویر هوایی با قدرت تفکیک یک متری که این مورد محدود به کشور آمریکاست، داده های ارتفاعی از سراسر جهان، نقشه های توپوگرافی، تصاویر ماهواره ای Landsat، داده های پوششی زمین، نمودارهای هوانوردی، داده های برداری Open Street Map و بسیاری دیگر از اطلاعات می باشد.

علاوه بر این، اگر یک آژانس یا سازمان محلی خدمات نقشه برداری مبتنی بر وب را ارائه دهد، به راحتی می توان دسترسی های سفارشی به این داده ها را به لیست منابع داده های آنلاین نرم افزار گلوبال مپر اضافه کرد.

این مجموعه داده های مبتنی بر وب را می توان به صورت همزمان (Real-Time) پخش یا برای استفاده آفلاین به یک فایل محلی فرستاد و ذخیره کرد.

گلوبال مپر با توجه به توافقی که با فروشندگان داده های تجاری برقرار کرده است، دسترسی مبتنی بر هزینه به مجموعه داده های خاص را نیز ارائه می دهد. به طوریکه می توانید با پرداخت هزینه، تصاویر با وضوح بالاتری را از Digital Globe، داده های ارتفاعی از Inter Map، یا داده های زمینی ایالات متحده از CoreLogic را بارگذاری و استفاده کنید.

3- ماژول OTF Reader

این ماژول توسط پرسنل نظامی، برای تولید نقشه ها از تمرینات شبیه سازی استفاده می شود.

The Objective Terrain Format (OTF)

The Objective terrain Format یا فرمتی از داده های زمین مرجع (OTF)، نمایشی از محیط طبیعی در محیطی مصنوعی برای نرم افزار شبیه سازی یک نیروی نیمه خودرکار ارتش ایالات متحده (OneSAF) است. این فرمت شامل چهار نوع فایل می باشد که در ادامه به آنها اشاره میکنم.

• یک فایل حاوی اطلاعات پایگاه داده (.dhf)
• یک فایل (.otf)
• سه فایل پایگاه داده شبکه (.nw)
• و یک فایل داده ارتفاعی (Elevation map)

داده های OTF را می توان از طریق مجموعه ابزارهای State off-the-shelf (GOTS) و Commercial off-the-shelf (COTS) و از مجموعه داده های قدیمی GIS، که در مجموعه ابزارهای این ماژول پشتیبانی می شود، تولید کرد.

OTF با استفاده از شبکه یکپارچه سه ضلعی نامنظم (ITIN) ویژگی ها و ارتفاع ها را به صورت یک لایه و بر اساس چند ضلعی ترکیب می کند. این مدل زمین توسط سایر خدمات محیطی برای ارائه اطلاعات به مدل های شبیه سازی انجام می شود تا به آنها در تعیین توانایی حرکت، سرعت، دستیابی و سایر قابلیت های مورد نیاز برای پشتیبانی از فعالیت ها و الزامات شبیه سازی کمک کند.

4- رابط نمایشگر انعطاف پذیر (Flexible View Interface)

رابط نمایشی نرم افزار گلوبال مپر این امکان را در اختیار کاربران قرار داده است تا در محیط کاری نرم افزار با باز کردن چندین پنجره، داده مورد نظر خود را در حالتهای مختلف نمایش و همچنین انتخاب داده های مختلف در هرکدام از پنجره ها مشاهده کند.

این پنجره ها امکان دسترسی به نمای دو بعدی (2D View) و سه بعدی (3D View) را به کاربر می دهد و امکان بزرگ و کوچک کردن هر کدام از آن ها را در هر حالتی و در هر جهتی به طور مستقل فراهم کرده است.

با این شرایط بهینه سازی محیط کاری نرم افزار به راحتی فراهم می شود و کاربر می تواند به بهترین نحو صفجه نمایش خود را در محیط نرم افزار مدیریت کند.

5- دیجیتالی کردن داده ها (Digitizing)

گلوبال مپر علاوه بر دسترسی بی نظیر به مجموعه داده های فضایی موجود، مجموعه وسیعی از ابزارهای دیجیتالی سازی را برای ایجاد و یا ویرایش ویژگی ها بر روی نقشه ارائه می دهد.

علاوه بر توابع ایجاد نقطه، خط و محدوده استاندارد، ابزارهای اختصاصی برای ایجاد ویژگی های هندسی مانند ترسیم حریم به دور محدوده، ترسیم شبکه ها و تعیین بافر برای محدوده های مشخص وجود دارد.

همچنین با در اختیار قرار دادن ابزار ورود مختصات هندسی، می توان برای تولید اشیاء به روی نقشه با استفاده از مختصات دقیق آنها اقدام کرد.

توابع و ابزارهای ویرایشی شامل چرخش، مقیاس و جابجایی این امکان را برای تغییر ویژگیهای یک شی در اختیار کاربر قرار می دهند.

گلوبال مپر دارای قابلیتهای کامل ویرایشی از نظر تغییر صفتها و هندسه عوارض است که با سایر نرم افزارهای GIS موجود در بازار رقابت می کند. در کنار قابلتهای ذکر شده وجود ابزار اسکریپت نویسی و ابزار دسته بندی، نرم افزار گلوبال مپر این قابلیت را دارد که بسیاری از کارهای پردازشی GIS را به صورت خودکار انجام دهد.

6- نمایش ویژگی ها به صورت رندر شده (Feature Rendering)

گلوبال مپر امکانات بسیاری برای اختصاص ویژگی های بصری به مشخصه های برداری روی نقشه ارائه می دهد. به عنوان مثال نمادهای از پیش طراحی  شده و سفارشی  را می توان به نقاط نسبت داد یا ویژگیهای اندازه و وزن و رنگ را به خطوط اعمال کرد.

همچنین هچ های رنگی و طراحی شده برای فضاهای بسته را نیز می توان به ویژگی های منطقه اختصاص داد.

7- تجزیه و تحلیل داده های زمین (Terrain Analysis)

گلوبال مپر همچنین شامل چندین ابزار قدرتمند تجزیه و تحلیل داده های زمین است، که برای پردازش یا مدل سازی داده های ارتفاعی از آن استفاده می شود. این عملکردها به عنوان بخشی از نصب استاندارد نرم افزار گلوبال مپر گنجانده شده است و نیازی به نصب برنامه های افزودنی اضافی ندارد. از ابزارهای موجود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پروفیل های خطی/ خط دید و مشاهدات محاسبات خط دید (Linear Profiling/Line of Sight & View Shed Calculation) 

هر ویژگی خطی روی نقشه می تواند یک مقطع از زمین بر روی نقشه باشد، که برای محاسبه انواع آمار مربوط به ارتفاع و شیب در طول مسیر استفاده می شود. گلوبال مپر این امکان را به راحتی فراهم می کند.

علاوه بر این، از خط دید می توان برای تجسم هر گونه مانعی که ممکن است اختلالی در پروژه ایجاد کند (به عنوان مثال اختلال در ارسال سیگنال رادیویی توسط یک مانع) برای تجزیه و تحلیل و ارائه راهکار استفاده کرد. همچنین این ابزار امکان تجسم سه بعدی از مقطع مورد نظر بر روی سطح را نیز فراهم می کند.

• تعیین و ترسیم حوزه آبخیز (Watershed Delineation)

این ابزار بر اساس مورفولوژی زمین، ابزار محاسبه حوضه مسیر خطی احتمالی نهرها و زهکشی یا حوضه آبریز آن نهرها را تعیین می کند. همچنین می تواند برای انجام تجزیه و تحلیل قطرات آب مورد استفاده قرار گیرد، که در آن می توان الگوی نظری جریان از یک منبع تعریف شده را ترسیم کرد.

• ایجاد منحنی میزان (Contour Creation)

از هر لایه ارتفاعی وارد شده یا پردازش شده می توان برای ایجاد خطوط در قالب برداری (منحنی میزان) استفاده کرد. گزینه ها می تواند شامل فواصل منحنی میزان به صورت سفارشی و ایجاد ویژگی چند ضلعی برای تعیین مساحت بالا یا پایین ارتفاع مشخص شده باشد. ابزار تولید منحنی میزان همچنین می تواند برای شناسایی قله ها و فرورفتگی های محلی در یک لایه زمین استفاده شود.

• محاسبه حجم خاکریزی و خاکبرداری (Cut and Fill Calculation)

این ابزار قدرتمند برای محاسبه دقیق میزان حجم خاکبرداری یا خاکریزی از سطح زمین با ارتفاع مشخص که می باید مسطح شود استفاده می شود. محاسبه حجم خاکبرداری یا خاکریزی را می توان بر روی ویژگی های منطقه یا در امتداد یک خط برای شبیه سازی گودبرداری انجام داد.

• اصلاح زمین/تسطیح (Terrain Modification/Flattening)

ارتفاع یا مقدار z اختصاص داده شده به ویژگی منطقه می تواند برای ایجاد یک صفحه افقی مصنوعی در زمین استفاده شود. این قابلیت مدل سازی زمین تسطیح شده به ویژه برای تجسم محل های ساخت و ساز یا قطع جاده ها مفید است، که گلوبال مپر ابزار آن را در اختیار کاربر قرار داده است.

• افزایش سطح آب (Sea Level Rise)

این ابزار تجسم ساده وسیله ای برای سنجش تاثیر افزایش سطح آب در ناحیه اطراف یک توده آب فراهم می کند.

• ویرایش ویژگی های زمین (Terrain Painting)

ابزار Terrain Painting با استفاده از مدل زمین، امکان تغییر، افزایش و یا ویرایش ویژگی های زمین را برای تعیین چشم انداز پروژه در اختیار کاربر قرار می دهد. Terrain Paint به کاربر این امکان را می هد تا شکافها را پر کند، زمین را هموار کند، ارتفاع زمین را کم و زیاد کند و…

8- چاپ نقشه و انتشار وب (Map Printing and Web Publishing)

وقتی زمان به اشتراک گذاری نقشه ها یا داده ها فرا می رسد، گلوبال مپر گزینه های خروجی زیادی را ارائه می دهد. که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.

• برچسب زدن ویژگی (Feature Labeling)

گلوبال مپر ابزاری نوآورانه برای ایجاد و مدیریت برچسب ها بر روی نقشه ارائه می دهد. یک لایه جداگانه به عنوان برچسب، اجازه می دهد تا برچسب ها جداگانه منتقل، ویرایش یا حذف شوند. همچنین می توان محدوده تعیین سطح زوم برای این لایه را تعیین کرد تا برچسب ها فقط در صورت نیاز ظاهر شوند.

• انتشار نقشه های کارتوگرافی شده و آماده (Cartographic Publishing)

ابزارهای Global Mapper’s Layout قابلیت های لازم را برای طراحی نقشه های چاپی مدرن ارائه می دهد.

عناصر نقشه کشی مانند نوار مقیاس، قطب نما، و لژاند نقشه را می توان به طور دقیق در چارچوب طرح قرار داده و متن های تکمیلی و گرافیک های تجاری شرکت را می توان به راحتی به طرح اضافه کرد و به عنوان الگو برای استفاده در آینده ذخیره کرد.

برای ایجاد اطلس یا ایجاد کتابچه نقشه، تابع Map Layout ابزاری را برای طراحی مجموعه ای از نقشه ها ارائه می دهد که در آن همه صفحات دارای ساختار چیدمان ثابت هستند.

• ضبط محتوای صفحه (Capture Screen Contents)

هنگامی که تنها چیزی مورد نیاز مشاهده سریع نقشه در قالب تصویر معمول است، عملکرد ضبط صفحه ساده ترین گزینه است. در صورت لزوم، شما حتی می توانید یک فایل جهانی یا فایل طراحی شده از قیل را اضافه کنید تا مکان آن توسط سایر برنامه های GIS تشخیص داده شود.

• چاپ (Printing)

Layout های از قبل طراحی شده نرم افزار Global Mapper شامل قابلیت اضافه کردن عنوان نقشه، متن توصیفی، نوار مقیاس افقی و/یا عمودی، قطب نما و لژاند نقشه است.

علاوه بر این، هر فایل تصویری یا لایه داده ای را می توان در یک مکان ثابت روی صفحه قرار داد تا امکان قرار دادن لوگو یا بنر شرکت بر روی نقشه چاپ شده وجود داشته باشد. فرآیند چاپ از تمام اندازه های استاندارد و سفارشی صفحات از جمله چاپ بزرگ یا چاپ پلاتر پشتیبانی می کند.

• تولید PDF (PDF Generating)

فرآیند تولید PDF مشابه تنظیمات چاپ است، و امکان ایجاد PDF جغرافیایی را از صفحه فعلی ارائه می دهد.

فایل به دست آمده شامل اطلاعات مختصات و همچنین مشخصات لایه ها به صورت جداگانه است، به گونه ای که، هنگام استفاده از یک PDF Reader برای مشاهده فایل استفاده شود، جزئیات جغرافیایی ذخیره شده در فایل نمایش داده می شود.

• خروجی گرفتن به صورت Web Tile (Web Tile Exporting)

گلوبال مپر، این امکان را فراهم کرده است تا نقشه فعلی را به صورت کادرهای شبکه بندی شده و به صورت جداگانه با فرمتهای رایج نقشه های آنلاین مانند، Google Map و یا Bing Map تولید و از آنها خروجی تهیه کرد.

در کنار فایل خروجی تهیه شده یک فایل Html هم تولید می شود که برای نمایش نقشه های تولید شده در قالب وب می توان از آن استفاده کرد. این فایل html از پیش تنظیم شده اجازه می دهد تا نقشه به راحتی در یک ساختار وب موجود ادغام شود.

• انتشارات MangoMap (MangoMap Publishing)

در یک تلاش مشترک برای توسعه نرم افزار گلوبال مپر، کاربران می توانند داده های نقشه را مستقیماً از نرم افزار در یک سایت آنلاین نقشه به میزبانی وب سایت mangoMap بارگذاری کنند، که با استفاده از این امکان کاربران می توانند نقشه های خود را با مشتریان و همکاران یا رای دهندگان به اشتراک بگذارند.

برنامه افزودنی MangoMap به کاربران اجازه می دهد ابتدا با خرید یکی از سه گزینه اشتراک، حساب Mango خود را راه اندازی کرده و با چند کلیک ماوس، لایه های GIS مربوطه را در نقشه آنلاین خود بارگذاری کنند. برای اطلاعات بیشتر به صفحه MangoMap مراجعه کنید.

9- داده های سه بعدی (3D Data)

گلوبال مپر برای کار با داده های سه بعدی بهینه شده است. این برنامه از بسیاری از فرمت های سه بعدی شامل مدل های ارتفاعی و همچنین قالب های مش سه بعدی مانند Collada ، Wavefront ، 3D StudioMax و … پشتیبانی می کند.

هنگام کار با لایه های زمین، چندین نمونه هاشور از پیش تنظیم شده و همچنین امکان ایجاد هاشورهای سفارشی در اختیار کاربران قرار داده شده است. این نرم افزار شامل یک نمایشگر سه بعدی قدرتمند است که می تواند به نقشه دو بعدی متصل شود، بنابراین حرکت، زوم و افزودن ویژگی های برداری به طور خودکار در هر دو پنجره تکرار می شود. این قابلیت قدرتمند همچنین شامل قابلیت انتخاب و اندازه گیری ویژگی ها در نمایشگر سه بعدی نیز هست.

عملکرد سه بعدی گلوبال مپر شامل پشتیبانی از ضبط ویدئوهای سه بعدی با کیفیت HD است که راهی قدرتمند برای تجسم پروژه های سه بعدی و تجزیه و تحلیل داده ها ارائه می دهد. ابزار fly-through و همچنین playback فایل ویدئویی امکاناتی است که در اختیار کاربران قرار داده شده است.

همچنین پنجره سه بعدی می تواند داده های برداری را بر روی تصاویر، مسیرهای ردیابی GPS و Skyboxes (ابزار شبیه سازی آسمان) به صورت سه بعدی نمایش دهد و امکان اعمال تغییرات به مش های سه بعدی را فراهم کند.

و اینکه ابزارهایی برای انتخاب و ویرایش ویژگی های سه بعدی مانند: کار با پنجره سه بعدی و دو بعدی، مشخصات مسیر در یک مجموعه، تجزیه و تحلیل پیچیده و دستکاری داده های سه بعدی نیز در این نرم افزار وجود دارد.

10- ابر نقاط و داده های لایدار (Lidar and Point Clouds)

گلوبال مپر یک برنامه عالی برای تجسم، ویرایش و تجزیه و تحلیل داده های Lidar یا ابر نقاط با هر فرمتی است.

گلوبال مپر از ابرهای نقاط و داده های لایدار تقریبا با هر حجمی پشتیبانی می کند، و ابزارهایی را برای استفاده از این داده ها ارائه می دهد.

پیشرفتهای اخیر برنامه، سرعت پردازش را به طرز چشمگیری بهبود بخشیده است، که این امر به ویژه هنگام کار با ابر نقاط با چگالی بالا که به طور فزاینده ای متداول شده است بسیار کارآمد و مهم است.

گلوبال مپر برای در اختیار قرار دادن ابزار پیشرفته تر پردازش ابر نقاط نرم افزار Global Mapper Lidar Module® را با مجموعه گسترده ای از قابلیتها در اختیار کاربران قرار داده است که از آن جمله می توان به طبقه بندی نقطه ای به صورت اتوماتیک، استخراج ویژگی های نقاط، تخت کردن سطح آب، تولید ابر نقط فتوگرامتری و موارد مهم دیگری اشاره کرد.

11- تصحیح تصویر (Image Rectification)

یکی از توانایی های استاندارد نرم افزار گلوبال مپر امکان وارد کردن تقریبا هر نوع تصویری با هر فرمتی و ایجاد یک لایه رستری مجزا که امکان ذخیره سیستم مختصاتی، تراز ارتفاعی و مقیاس بر روی آن وجود دارد.

فرایند تصحیح تصویر به صورت دستی و با تعیین نقاط مشخص روی تصویر مورد نظر صورت میگیرد.

برای بدست آوردن مختصات نقطه تعیین شده می توان از داده ای که همزمان با تصویر مورد نظر در نرم افزار بارگذاری شده است استفاده کرد و یا به صورت داده مختصاتی X,Y و Z  و به صورت دستی به نقطه مشخص شده معرفی کرد.

همچنین گزینه های پیشرفته ای برای انجام تصحیح تصویر مانند انتخاب مجدد و تصحیح نقطه انتخاب شده، روشهای انتخاب دقیق نقاط و پارمترهای زمین مرجع کردن داده را برای کاربر فراهم می کند.

لایه رستری حاصله را می توان مانند سایر لایه های وارد شده تجزیه و تحلیل و پردازش کرد و می توان در هر یک از فرمت های شبکه ای پشتیبانی شده ذخیره یا صادر کرد.

12- کدگذاری زمین (Geocoding)

گلوبال مپر شامل یک عملکرد جغرافیایی قدرتمند است، که اجازه می دهد مختصات دنیای واقعی به پایگاه داده موجود اختصاص داده شود. فرآیند تولید داده با مختصات جغرافیایی می تواند از یک سرویس آنلاین از پیش تنظیم شده یا یک شبکه جاده ای وارد شده توسط کاربر برای تعیین دقیق نقطه ای که نشان دهنده مکان هر آدرس است، استفاده کند. در صورت لزوم، این داده ها، از جمله مقادیر مختصات، می توانند به صورت جداول صادر شوند یا روی نقشه ترسیم شوند تا چشم اندازی بصری ارائه دهند.

13- پردازش داده ها (Data Processing)

گلوبال مپر شامل ابزارها و عملکردهای متعدد با توانایی های بالای پردازشی می باشد که در ادامه آنها را معرفی می کنم:

• بازشناسایی سیستم مختصات (Reprojecting)

صرف نظر از پارامترهای مختصاتی موجود در یک فایل نقشه هر لایه به طور جداگانه می تواند با استفاده از دهها سیستم بیضوی و مختصاتی که از قبل در نرم افزار تعبیه شده است به سیستم مختصاتی دیگری تغییر ماهیت دهد، بطوری که در هنگام انتقال و تغییر فرمت لایه مورد نظر می توان سیستم مختصاتی جدید را به آن معرفی و عملیات تغییر فرمت را انجام داد.

برای مدیریت پیشرفته این فرایند، نرم افزار محاسب سیستم مختصات جغرافیایی Blue Marble پایگاه داده وسیعی از پارامترهای سیستم های مختصات و همچنین الگوریتم های تبدیل در نرم افزار گلوبال مپر را ارائه داده است.

اگر نرم افزار محاسب سیستم مختصات جغرافیایی بر روی گلوبال مپر نصب شده باشد، این قابلیت با فعال کردن حالت GeoCalc در دسترس خواهد بود.

• مدیریت ویژگی ها (Attribute Management)

همانند نرم افزار ArcGIS که توانایی های بسیاری در تولید و ویرایش داده های توصیفی دارد، نرم افزار گلوبال مپر نیز از این قائده مستثنی نیست و تمامی ویژگیهای مربوط به ویرایش، و پردازش داده های توصیفی را داراست.

• استخراج ویژگی ها (Feature Extraction)

این ابزار که کاربرد فراوانی نیز دارد این امکان را می دهد تا از طریق داده های رستری که دارای اطلاعات توصیفی مانند لایه ارتفاعی هستند، به راحتی داده های برداری استخراج کرد. این عملکرد قدرتمند را می توان برای تجزیه و تحلیل مناطقی که با رنگ یا محدوده رنگی خاصی مطابقت دارند و یا در ارتفاع خاصی هستند و داراری مقدار شیب مشخصی هستند، سفارشی کرد.

• محاسبه تراکم شبکه (Density Grid Calculation)

با استفاده از مجموعه داده های نقطه ای بارگذاری شده در نرم افزار و با استفاده از این ابزار، می توان یک چگالی رنگی یا نقشه حرارتی ایجاد کرد و مناطقی را که دارای بیشترین تجمع داده یا ویژگی عددی هستند را در آن مشخص و برجسته کرد.

• پردازش دسته ای (Batch Processing)

برای ساده کردن گردش کار پردازش داده ها در نرم افزار گلوبال مپر عملکردی به نام پردازش دسته ای قرار داده شده است که به کاربر این اجازه را می دهد چندین پرونده یا همه پرونده های سازگار با هم در یک پوشه مشخص را همزمان پردازش، طرح ریزی مجدد و تغییر نام دهد.

14- محاسبات داده های تصویری (Raster Calculator)

پردازش و تجزیه و تحلیل تصاویر چند باندی برای استخراج انواع مختلف اطلاعات در نرم افزار گلوبال مپر به کاربران این امکان را می دهد تا از فرمولهای از پیش تعریف شده مانند NDVI و NDWI و یا فرمولهای تعریف و ساخته شده توسط خود کاربران استفاده کنند و محاسبات بر روی داده های تصویری را به راحتی انجام دهند.

15- مدیریت نمودارها و جداول (Graph and Chart Manager)

تولید نمودار و جدول و مدیریت آنها از قابلیتهای خوب نرم افزار گلوبال مپر است، که دارای فرمتها و قالبهای مختلفی نیز می باشد. برای نمونه به تعدادی از آنها اشاره می کنم.

• نمودار میله، هیستوگرام، نمودار خط یا نمودار میله ای از هر فیلد مشخص در لایه های برداری بارگذاری شده
• هیستوگرام برای لایه هایی که داده های زمین را پوشش می دهند (به عنوان مثال DEM ها)
• امکان ذخیره نمودار را در یک فایل BMP و استفاده از آن به عنوان یک لایه تصویری در نقشه .
• امکان ذخیره نمودارها و گرافها در فضای کاری نرم افزار برای ذخیره و به اشتراک گذاری راحتر.

16- پشتیبانی از نرم افزار گوگل ارث (Google Earth Support)

یکی دیگر از توانایی های نرم افزار گلوبال مپر انتقال داده ها در قالب فرمتهای نرم افزار گوگل ارث KML/KMZ است. این نرم افزار با ابزار قدرتمندی که در اختیار دارد می تواند اطلاعات موجود را با تمام جزییات از جمله، برچسب ها، توضیحات، ویژگی ها، رمز گذاری فایلهای فشرده، ویژگی های سه بعدی، و … را به راحتی به فرمت KML/KMZ انتقال دهد. همچنین این امکان وجود دارد که داده ها را به صورت Google web map tiles به راحتی به فرمتهای KML/KMZ داد.

17- ردیابی GPS (GPS Tracking)

یکی دیگر از قابلیتهای نرم افزار گلوبال مپر امکان برقراری ارتباط با دستگاه GPS سازگار و متصل به کامپیوتر است به طوریکه می تواند به صورت همزمان با دستگاه GPS روشن ارتباط برقرار کرده و اطلاعات ثبت شده توسط GPS را به صورت هم زمان بر روی نقشه یا لایه اضافه شده به نرم افزار  نمایش دهد. همچنین می توان تمامی اطلاعات از جمله ثبت نقاط و یا مسیر های در حال ردیابی را با ویژگی های داده برداری در نرم افزار ایجاد کرد. و تمامی این اطلاعات را می توان با ابزار سه بعدی ضبط و پخش کرد.

18- برنامه نویسی (Scripting)

بسیاری از توابع در نرم افزار گلوبال مپر را می توان با راه اندازی یک برنامه جانبی یا اسکریپت ساده که در قالب ASCII نوشته و قالب بندی شده است، انجام داد.

همانطور که می دانید معمولا کاربران حرفه ای برای خودکار کردن بسیاری از کارهای تکراری که می باید به صورت دستی انجام شوند، اقدام به نوشتن کدهای برنامه می کنند و در نرم افزار مربوطه آنها را اجرا و کارهای تکراری خود را به راحتی و به صورت خودکار انجام می دهند. زبان برنامه نویسی گلوبال مپر از بسیاری فعالیتهای در زمینه برنامه نویسی پشتیبانی می کند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورود و خروج داده ها
• تبدیل اطلاعات
• باز تولید داده های وارد شده به نرم افزار
• تجزیه و تحلیل و محاسبه ویژگی ها
• تقسیم لایه ها
• تعامل متقابل کاربران برای انتقال فایلها، پوشه ها و همه فرمتهای در دسترس نرم افزار

19- پشتیبانی از پایگاه داده فضایی (Spatial Database Support)

نرم افزار گلوبال مپر از رایج ترین پایگاه های داده های فضایی پشتیبانی می کند. که می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• Esri ArcSDE
• Esri File Geodatabase (شامل raster و grid و کلیه نسخه های فایلهای geodatabases)
• پایگاه اطلاعات شخصی Esri
• MS SQL Server
• MySQL Spatial
• Oracle Spatial
• PostGIS /PostgreSQL
• SpatiaLite/SQLite

20- پشتیبانی از گسترش ویژگی افزونه ها (پلاگ این) (Feature Extension Plugin Support)

با استفاده از Global Mapper SDK®، توسعه دهندگان نرم افزار می توانند با ایجاد پلاگ این ها، عملکردی را به نرم افزار اضافه کنند. برای نمونه می توانیم به نرم افزار انتقال فرمتهای مختلف به نرم افزار، اضافه کردن ابزارهای بیشتری برای تجسم سه بعدی و یا اضافه کردن دکمه های بیشتر به نوار ابزار اشاره کرد.

همچنین این پلاگ-این ها می توانند رابطی بین گلوبال مپر و برنامه های دیگری باشند.

21- تحولات اخیر در نرم افزار Global Mapper

در سه دهه اخیر، توسعه نرم افزار گلوبال مپر به تعاملی که با کاربران خود برقرار کرده بستگی داشته، و بیشتر پیشرفتهای بدست آمده را به طور واضح در درخواستهایی که کاربران از این نرم افزار داشتند، می توان دید.

این رویکرد منحصر به فرد در توسعه نرم افزار این موضوع را تضمین کرده که برنامه به طور مداوم به روز شود و بهبود یابد. همین مسئله باعث شده است که نیازهای متخصصان GIS در این نرم افزار شناسایی و برآورده شود.

نسخه جدید فراتر از نسخه های قبلی

همزمان با انتشار نسخه 23 از نرم افزار گلوبال مپر در سپتامبر 2021، یک نسخه جدید Pro نیز معرفی شد که قابلیت های اصلی نرم افزار را با ابزارهای جدید و پیشرفته متعدد افزایش و گسترش می دهد.Global Mapper Pro® تمام ابزارهای قدرتمند پردازش ابر نقطه ای را که قبلاً در ماژول Global Mapper Lidar موجود بود، شامل می شود و مجموعه ای از ابزارهای جدید فضایی حرفه ای از جمله:

• Automatic Breakline Extraction Tool: مطمعنا همه واقف هستید که ترسیم BreakLine چه اهمیتی در تشکیل منحنی میزان های صحیح و مناسب دارد. ابزار ترسیم خودکار BreakLine در ورژن پرو نرم افزار گلوبال مپر یکی از ویژگی هایی است که بسیار در این زمینه به مهندسان کمک خواهد کرد، و چون به صورت خودکار این عملیات انجام می شود از نظر زمان هم بسیار قابل توجه خواهد بود.
• Scripting Tools: ایجاد، مدیریت و اجرای اسکریپت ها در یک پنجره محاوره ای اسکریپت جدید ابزار دیگری است که در ورژن پرو در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت و یک رابط tabbed قابلیت اجرا و عیب یابی چندین اسکریپت را به طور همزمان فراهم خواهد کرد.
• Support for Python Scripting: پشتیبانی از اسکریپت نویسی پایتون نیز یکی دیگر از امکاناتی است که در ورژن پرو تعبیه شده است. ایجاد، ویرایش، و دستکاری اسکریپتهای پایتون ویژگی جدیدی است که به کاربران این اجازه را می دهد تا به طور همزمان (Real Time) با استفاده از کتابخانه پایتون با گلوبال مپر ارتباط برقرار کرده و از قابلیتهای پایتون در تجزیه و تحلیل داده ها در داخل برنامه استفاده کنند.
• Ability to Automatically Generate Vectorization from Imagery/Terrain: توانایی ایجاد خودکار داده های برداری از تصاویر/زمین ابزاری جدید در گلوبال مپر پرو خواهد بود که توانایی ساده سازی ویژگی های برداری از داده های رستری به طور اتوماتیک را داراست.
• RTK Correction Support: مشاهده و جمع آوری داده ها با استفاده از یک دستگاه RTK GNSS خارجی با Global Mapper.
• New Lidar and Pixel to Points Updates
• Improved Lidar Classification on mixed density point clouds: بهبود در طبقه بندی داده های لیدار با چگالی مختلط ابزاری است که با عث می شود الگوریتم طبقه بندی داده های لیدار به گونه ای انجام شود که تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها با دقت بالاتر و سریع تر انجام شود.
• Select Lidar by Segment: با به روزرسانی روشهای طبقه بندی ساختمان و پوشش گیاهی، ابرهای نقطه ای به منظور تشخیص ویژگیهای متمایز به قسمتهای مختلفی تقسیم می شوند. کاربران اکنون می توانند با این ابزار، این دسته از نقاط را انتخاب کرده و آنها را به صورت دستی طبقه بندی کرده یا سایر عملیات ویرایش را بر روی آنها انجام دهند.
• Terrain Painting Updates: در خصوص ویرایش مدل های زمین و ابزار این کار توضیحاتی را در اواسط مقاله عنوان کردم، در پرو این ابزار بروزرسانی شده و قایلیتهای دیگری نیز به آن افزوده شده است. در بروز رسانی این ابزار امکان ویرایش داده های زمینی به صورت دستی و با ابزارهایی که در اختیار کاربر قرار داده شده است، به وجود آمده است.

 

 

---

جمع بندی

با وجود ابزارهای جدید نرم افزار گلوبال مپر می توان گفت این نرم افزار هر روز در حال پیشرفت بوده و استفاده از آن اجتناب ناپذیرتر می شود.  نسخه پرو این نرم افزار قرار است در پاییز 2021 ارائه شود، و در 25 اگوست نیز وبیناری در این زمینه برگزار خواهد شد، که دوستان علاقه مند می تواند از این لینک ثبت نام کرده و بیشتر با این نسخه از نرم افزار آشنا شوند.

امیدوارم که این مقاله مورد توجه همه مهندسان عزیز قرار گرفته باشد. با مطالعه این مقاله می توان به جرات گفت که یکی از قدرتمندترین نرم افزارها در زمینه GIS نرم افزار گلوبال مپر (GlobalMapper) است.

با امکانات و توانایی هایی که این نرم افزار در خود دارد می توان بسیاری از کارها در زمینه GIS را به راحتی و کمترین زمان ممکن انجام داد. دوستانی که در حوزه علوم زمین فعالیت می کنند، حتما با این نرم افزار آشنا شوند، و تا جای ممکن آن را فرا بگیرند، و البته حتما لازم نیست تمام امکانات نرم افزار را آموزش ببینند، همین که بتوانید از برخی ماژولها و ابزارهای این نرم افزار برای پیشبرد اهداف پروژه هایتان استفاده کنند، به این نکته، که چه مقدار در زمان، دقت، سرعت و راحتی استفاده از نرم افزار، جلوتر از برخی نرم افزارهای دیگر هستند پی خواهند برد.