مولتی روتور یا بال ثابت ؟

آخرین بروزرسانی: 17, اردیبهشت, 1402

فایل صوتی را می توانید از این طریق گوش دهید

هنگام انتخاب یک پهپاد، سوال اول و اصلی این است که مولتی روتور یا بال ثابت ؟

هواپیماهای بدون سرنشین به شرکت ها این اجازه را می دهند که از داده های هوایی برای تهیه نقشه های دقیق و مدل های سه بعدی از محیط کاری خود استفاده نمایند. با تجزیه و تحلیل داده ها، مدل ها و نقشه های حاصل از هواپیماهای بدون سرنشین، به شرکت ها امکان تصمیم گیری های سریع تر و آگاهانه را می دهد. این توانایی باعث افزایش کارایی، بهبود ایمنی و بازگشت سرمایه می شود. با این فواید، تعجبی ندارد که استفاده از پهپاد در زمینه هایی همچون ساخت وساز، کشاورزی، نقشه برداری، معدن و … روز به روز در حال افزایش است.

شرکت ها همواره با این سوال رو به رو هستند که مولتی روتور یا بال ثابت برای پروژه آن ها مناسب تر است. بنابراین لازم است مزایا و معایب مولتی روتور یا بال ثابت ها بررسی شده و  تفاوت های کلیدی هر دو نوع را درک شود.

مولتی روتورها

مولتی روتورها معمول ترین پهپادها برای تهیه نقشه هستند. پهپادهای مولتی روتور از یک بدنه اصلی و چندین موتور ساخته شده که این موتورها  پروانه ها را به حرکت درآورده و پرواز را انجام می دهند. این نوع از پهپادها معمولا دارای ۴ موتور ( کوادکوپتر) یا ۶ موتور (هگزاکوپتر) و یا ۸ موتور ( اکتاکوپتر) هستند.

در پرنده های مولتی روتور، در هنگام پرواز موتورها با حداکثر توان در حال کار هستند. بنابراین باطری که برای این نوع پرنده در نظر گرفته می شود باید دارای این توانایی باشد که به تمام موتورها نیرو برساند. تمامی موتورها در تمام طول پرواز باید با بیشترین توان ممکن در حال کار باشند.

مزایا

• توانایی مانور بیشتر

برخلاف پرنده های بال ثابت، مولتی روتورها می توانند پرواز و فرود را بصورت عمودی انجام دهند. به فضای کمتری برای پرواز نیاز داشته و می توانند در اطراف اشیاء با ارتفاع متوسط پروازکنند.این توانایی  قابلیت بازرسی، نقشه برداری و مدلسازی اشیاء و ساختمان ها را در اختیار ما قرار می دهد.

• قیمت پایین تر

در حال حاضر مولتی روتورها به نسبت بال ثابت ها دارای قیمت پایین تری هستند. به علت وجود تنوع بالای مولتی روتورها، قیمت های متفاوتی نیز برای آنها وجود دارد. با هزینه ای متوسط می توان یک مولتی روتور حرفه ای را خریداری نمود. این مساله در حالیست که قیمت یک هواپیمای حرفه ای ثابت با کیفیت مشابه می تواند به سادگی ۷ تا ۱۰ برابر یا بیشتر باشد.

• ابعاد کوچکتر و فشرده تر

مولتی روتورها نیازی به سطح صاف یا بال عقب ندارند. چرا که از چند پروانه برای مانور استفاده می کند. این وسیله ها به نحوی طراحی شده اند که با پایین کشیدن و بسته شدن به سایز کوچکتر تبدیل شده و آسان تر حمل و جابه جا شوند.

• کاربری آسان

کارکردن با مولتی روتورها تا حدودی ساده بوده و با آموزش و تمرین، می توان از مولتی روتور استفاده نمود. یعنی پرواز دادن مولتی روتورها هم در حالت پرواز توسط کاربر انسانی ساده و راحت است و هم در حالت خلبان خودکار. مولتی روتور برای پرواز بصورت عمودی از جای خود بلند شده، منطقه تعریف شده برای تصویربرداری را تصویربرداری نموده و به محل خود بازگشته و می نشیند.

• تنوع زیاد

مولتی روتورها در انواع شکل ها و قیمت ها در بازار وجود دارند. مزیت این مساله در این است که هر شرکتی با توجه به بودجه پروژه می تواند پرنده مولتی روتوری متناسب با بودجه خود تهیه نماید.

معایب

• زمان پرواز کوتاهتر

یکی از محدودیت های این پرنده، طول پرواز کوتاه تنها با یک باطری است. هر پرنده مولتی روتور در شرایط هوایی ایده آل می تواند حداکثر تا ۳۰ دقیقه قبل از تعویض باطری پرواز کند. البته این مشکل را می توان با خرید و افزودن باطری های اضافه جبران نمود.

• ناپایدارتر در باد

طراحی پرنده های مولتی روتور به گونه ای است که در شرایط جوی بادی بیشتر آسیب پذیر هستند. این مساله به این معناست که در پروژه هایی که در مناطق بادخیز با شدت بالا هستند، ممکن است مجبور به خرید پرنده سنگین تر، با ثبات تر و گران تر از مولتی روتور باشید.

• مساحت تصویربرداری کوچکتر

در پرنده های مولتی روتور با یک بار پرواز در ارتفاعات پروازی مختلف ( یعنی بین ۹۰ الی ۲۰۰ متر )  می توان حدودا منطقه ای در حدود ۱۰ الی ۵۰ هکتار را تصویربرداری نمود. این اندازه مساحت قابل تصویربرداری در مقایسه با مساحت و محدوده قابل تصویربرداری توسط بال ثابت ها (مساحتی در حدود ۱۰۰ هکتار ) محدوده بسیار کوچکی است.

هواپیما بال ثابت

هواپیماهای بال ثابت شبیه هواپیماهای واقعی طراحی شده اند. از یک بدنه مرکزی تشکیل شده و دارای دو بال و یک پروانه است. در هنگام پرواز، بال ها وزن هواپیما را جبران می نمایند که این مساله به هواپیما اجازه می دهد که در حالت پرواز باقی بماند. اگرچه این نوع از پرنده ها در سیستم پهپاد نقشه برداری در حوزه هایی به غیر از کشاورزی، خطوط نفت و گاز زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرند، ولی دارای مزایای منحصر به فردی می باشند.

مزایا

• زمان پرواز طولانی

بال ثابت ها می توانند با یک باطری مدت زمان طولانی تری نسبت به مولتی روتورها پرواز کنند. این مساله نشان می دهد که این نوع از پرنده ها برای تهیه نقشه از مناطق خیلی بزرگ و یا مناطق خطی مناسب هستند چرا که نیازی به بازگشت به محل پرواز برای تعویض باطری ندارند. بعد از بلند شدن از زمین و رسیدن هواپیما به ارتفاع دلخواه، وضعیت موتور به یک وضعیت پایدار رسیده و از حداکثر توان استفاده نمی کند. حتی اگر باد از پشت به پرنده بال ثابت بوزد، موتور خاموش شده و پرنده با استفاده از بال ها به مسیر خود ادامه می دهد. یک پرنده بال ثابت می تواند مدت زمانی در حدود ۴۵ دقیقه الی یک ساعت پرواز کند یعنی ۳ یا ۴ برابر زمان پروازی یک مولتی روتور. مزیت این مساله در این است که با مدت زمان پرواز بیشتر، تعداد دفعات نشست و برخاست پرنده و ریسک پروازی کمتر می شود.

• ثبات و پایداری بیشتر

طراحی خاص این پرنده ها بر اساس شکل هواپیمای واقعی، باعث می شود که در هنگام مواجهه با بادهای شدید، پایداری بیشتری نسبت به مولتی روتورها داشته باشند. این مساله برای کار بر روی پروژه هایی در مناطق بادخیز بسیار مهم است.

• توانایی فرود در صورت از کار افتادن موتور

اگر موتور یک هواپیمای بال ثابت از کار بیفتد،  می تواند اصطلاحا گلاید کرده و در امنیت کامل فرود بیاید. به این ترتیب احتمال بیشتری دارد که سقوط نکند.

• مزیت پرواز خطی

هواپیماهای بال ثابت برای پروازهای طولانی و پروژه های خطی، مانند بازرسی خطوط لوله گاز و نفت و یا جاده ها، ایده آل هستند.

• مساحت تصویربرداری بزرگتر

در پرنده های بال ثابت با پروازی در حدود ۴۵ دقیقه در ارتفاع ۱۰۰ متری، می توان ۱۰۰ هکتار را تصویربرداری نمود.

معایب

• نیاز به فضای بزرگتر برای برخاستن و فرود

هواپیماهای بال ثابت نیاز فضای بزرگی برای برخاستن . فرود دارند که این مساله ممکن است در برخی مناطق مانند مناطق شهری مشکل ساز شود. همچنین به زمان بیشتری برای تنظیم، برخاستن و فرود نیاز دارد.

• قیمت بالاتر

در حال حاضر هواپیماهای بال ثابت نسبت به مولتی روتورها دارای قیمت بالاتری هستند که این مساله بر روی سود نهایی پروژه تاثیرگذار است. تنوع بال ثابت ها نیز بسیار کمتر از مولتی روتورهاست.

• پرواز دادن سخت تر

پرواز دادن هواپیماهای بال ثابت بسیار مشکل تر است هم برای کاربر انسانی و هم در حالت خلبان اتومات. برای پرواز دادن هواپیمای بال ثابت، نیاز به اموزش و تسلط زیادی است. این مساله به نحوی است که به بسیاری از افراد آماتور توصیه می شود در ابتدا به کار با مولتی روتور مسلط شوند. بعد از کسب تجربه با مولتی روتورها، می توانند با بال ثابت ها کار نمایند.

• نامناسب برای نقشه برداری مساحت

هواپیماهای بال ثابت برای نقشه برداری مساحت مناسب نیستند. این مساله به این دلیل است که در طول پرواز بر فراز منطقه نیاز به هم پوشانی و چرخش های متعدد است. بال ثابت ها برای دور زدن به منطقه بزرگتری نیاز داشته و مانند مولتی روتورها توانایی مانور دادن را ندارند.

نتیجه گیری

در نهایت، این شما هستید که باید تشخیص دهید کدام نوع از این پرنده ها برای شما مناسب است. ما سعی کردیم در این مطلب اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهیم تا با اطلاعات کافی بتوانید برای پروژه بعدیتان به سوال اصلی مولتی روتور یا بال ثابت پاسخ دهید.

• پهپادی انتخاب کنید که مورد استفاده شما را پشتیبانی کند

در این زمینه ها بهتر است از مولتی روتور استفاده نمایید:

• تهیه نقشه از مناطق کوچک
• تهیه مدل سه بعدی از سازه ها
• بازرسی پروژه هایی که نیاز به مانور در اطراف ساختمان ها دارد

در این زمینه ها بهتر است از هواپیما بال ثابت استفاده نمایید:

• تهیه نقشه از مناطق بزرگ (صدها یا هزاران هکتار در یک مرحله)
• تهیه نقشه از پروژه های خطی مانند نقشه برداری از راه ها یا خطوط لوله

در نظر گرفتن مقدار بودجه

برای خرید هر نوع پهپاد در ابتدا بایستی بودجه پروژه را در نظر بگیرید. امروزه تفاوت قیمت قابل توجهی بین مولتی روتورها و بال ثابت ها وجود دارد. اگر به دنبال سود قابل توجهی هستید، یک کوادکوپتر چند منظوره بهترین انتخاب است. با این حال، ممکن است برای برخی نیازهای خاص پروژه به یک هواپیمای بال ثابت نیاز داشته باشید.

• هر چه جدیدتر بهتر

هنگام خرید تکنولوژی هایی که برای پروژه های شما مورد نیاز است، مطمئنا خرید جدیدترین محصول مجموعه ای از بیشترین قابلیت ها را برای شما فراهم می نماید. پهپادها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. انتخاب آخرین و جدیدترین مدل پهپاد، سرمایه گذاری هوشمندانه ای برای کار شماست. در مدل های جدید، نه تنها قطعات سخت افزاری بهبود می یابند، بلکه نرم افزارها نیز ارتقا یافته و بهتر عمل می نمایند. توصیه ما به شما خرید مدل های جدیدتر است بخاطر داشتن عمری مفید و تجربه کاری بهتر.

• انعطاف پذیر باشید

نمی توان گفت که یک مدل پهپاد برای تمامی پروژه ها می تواند مناسب و کارآمد باشد. امروزه در بسیاری از پروژه ها هم از مولتی روتورها استفاده می شود هم از بال ثابت ها. این مساله به این معناست که برای اینکه بتوان پروژه های مختلف را مدیریت کرده و انجام داد، نیاز است عملکردی ترکیبی از هر دونوع پرنده اعمال شود.

پیشنهاد مطالعه:

نحوه دریافت گواهینامه خلبانی پهپاد

نحوه دریافت پلاک پهپاد